Otistik mi, Otizmli mi?

Ben bugün yıllardır, otistik yazanları “hayır otistik değil otizmli” diye düzelterek hata ettiğimi öğrendim. Meğer yerine ve konteksine göre iki kullanım da doğruymuş.

“Önce birey” dili savunucuları otizmli (with autism person) sözcüğünü yeğliyorlar. Çünkü onlara göre otizm bir etiket ve bireyi anlatırken otistik demek onun diğer tüm varlık değerlerini yok sayıp sırf bu etikete yoğunlaşılmasını ve kişinin bir nevi engelliliği ile değerlendirildiğini öne sürüyorlar. Ayrıca otistik tanımını aşağılayıcı buluyorlar.

Buna karşı çıkanlar ise otistik (autistic) teriminin, otizmin bireyin tüm deneyimlerine yön verdiğini daha iyi anlsttığımı söylüyorlar. Onlara göre otizmli dendiğinde sanki yakalanıp iyileşebilecek bir hastalık gibi algılanıyor, oysa otizm kişinin dünyadaki tüm deneyimine nüfuz eden bir varoluş tarzı.
Bunun savunucularından Jim Sinclair ” otizmli kişi ifadesi otizmin kişiden ayrılabileceğini ifade eder, ama durum hiç de öyle değil. Otistik bir beyne sahip olmasaydım şu anda olduğum kişi de varolmazdı. Ben otistiğim çünkü otizm bir kişi olarak benim asli özelliğim.” diyor.
Bunları edindiğim kaynak Otizm Salgını isimli kitap. YKY. Otizmin kurumdışılaşması, tıbbın otizmli bireylerle ilgili bir perspektif geliştirmemesi (çünkü hangi alana dahil olduğu net değil ve psikiyatrlar sevmiyorlar bu konularla uğraşmayı) ve bunun sonucu olarak tanı ve terapi yöntemlerinin gelişmesi ve otizmin paraprofesyonellere bırakılması ile ilgili harika bir araştırma.