Blog

Geliş-Arrival

Geliş (Arrival, 2016)

Yön: Denis Villeneuve,

Oyn: Amy Adams, Jeremy Runner, Forest Whitaker

Çok sakin, aksiyonsuz bir bilim-kurgu filmi bekliyor bizi. O kadar aksiyon yok ki, filmde basında çıkanların etkisinde kalarak çatışma başlatan bir kaç askerin olduğu sahnede bile çatışmayı göremiyoruz.

Arrival Hugo, Nebula, Locus ödüllü bilim kurgu yazarı Ted Chiang’ın 1998’de yayımlanan Story of Your Life adlı öyküsünden uyarlama. Filmde Louise rolündeki Amy Adams’ın performansı müthiş. Bol diyaloglu, aslında nredeyse tamamen diyaloglara dayanan bir film bu. Eğer zihin yoran filmlerden hoşlanmıyorsanız Arival sıkıcı bile gelebilir. Yani bir elde telefon sosyal medya gezinirken izlenecek türde bir film değil.

Arrival’de dünyaya erişmiş uzaylılarla iletişim kurma çabası anlatılıyor ama bir yandan da Sapir–Whorf hipotezi tartışılıyor. Nedir bu hipotez? Şudur: “Dil, düşünceyi belirler; dilsel kategoriler kişinin bilişsel kategorilerini sınırlar ve belirler.” Cümle karışık derseniz şöyle ifade edeyim: “Düşünce dili yaratmış sanılır ama bu doğru değil, aslında dildir düşünceyi oluşturan.”

Bu benim de uzun süredir kafamı kurcalayan bir konudur. Mesela biz “eğer”li cümleleri çok kullanmayız. Eğer şöyle yaparsan böyle sonuçlanır, eğer böyle yaparsan şöyle sonuçlanır, gibi akıl yürütmeler yerine daha kestirme yargılarla hareket ederiz. Belki de tam tersidir, eğerli cümleleri çok kullanmadığımız için, bu kalıp zihnimizde fazla yer tutmadığı için çıkarsamalarımız da kestirme oluyordur. Mesela neden çocuğumuz parkta oynarken ikide bir “düşersin” diyoruz ki? Düşebilirsin demek daha tatlı bir uyarı. Belki de düşmeyecek çünkü, hatta yüzde doksan düşmeyecek ama kafamızda farklı olasılıklara çıkan kapımız dil yoluyla kapalı. Bu bizim büyük handikaplarımızdan biri olabilir.

Neyse gelelim konuya. Dünyanın 12 noktasına inen uzay gemileri korku yaratmıştır. Uzaylılar iletişim kurmak istiyordur ama dilleri anlaşılır değildir ve dilbilimci Louise bu dili çözmek için görevlendirilir. Bu alfabenin dairesel şekillere sahip olduğu bir dildir ve Louise dili çözdükçe aslında uzaylıların bütünsel düşünme yöntemlerini de keşfeder. Hatta onlar gibi düşünmye başlar. Bu da hayatında çok büyük bir değişime yol açacaktır. Onların zihnini çözdüğünde hem uzaylıların neden geldikleri, hem de Louise’in hayatıyla ilgili vereceği tüm kararlar değişecektir. Bu kararlar belki de seyirciye bencilce gelebilir ama kimi izleyiciler de bunu bir “tekamül” olarak görebilir.

Filmde en etkilendiğim sahnelerden biri ülkeler arası iletişimi sağlayan ekranların yaşanan tartışmalar sonucu bir bir kapandığı sahne oldu. Uzaylılarla iletişim için bir araya gelen dünyanın kendi arasında bile iletişememesi ne büyük bir çelişkidir yarabbi.

Arrival -Geliş başarılı bir uyarlama. 2016 yapımı ve İMDb notu 7,9. Yönetmeni Villeneuve çok iyi bir hikaye anlatıcısı zaten. Kesinlikle çok düşündürücü bir film. Umarım siz de bu uzun ve karışık anlatımıma rağmen izler ve keyif alırsınız.

Tanışırız elbet. :)

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.